 |
| 20.01.17 |
Jak widać na zdjęciu nie nudzimy się tylko od razu próbujemy zadomowić u nas Leszka. Mamy dużo pomysłów i planów do zrealizowania więc stwierdziliśmy, że nie ma na co czekać. Ostatnio spędziłam trochę czasu nad ustaleniem jak to jest z lataniem dronem w Norwegii. Spróbuję tu zebrać wszystkie najważniejsze fakty, które udało mi się ustalić, a może kiedyś komuś się przyda. Niestety opieram się tylko na dokumentach w języku angielskim, które streszczają oficjalne norweskie przepisy ale wydaję mi się, że jest w nich zawarte wszystko co potrzeba wiedzieć.
Odpowiednikiem polskiego ULC (Urzędu Lotnictwa Cywilnego) jest tutejszy Luftfartstilsynet czyli Norwegian Civil Aviation Authority (CAA Norawy). Na jego stronie internetowej znajdują się też przepisy związane z lotnictwem, zarządzaniem przestrzenią powietrzną, a także zakładka poświęcona wykonywaniu lotów dronami.
Ogólne zasady wykonywania lotów (klik)
- dron powinien być zawsze w zasięgu wzroku, a lot należy wykonywać w taki sposób aby nie zagrażał on ludziom, zwierzętom i innym obiektom.
- występuje zakaz lotów w odległości mniejszej niż 5km do lotniska.
- wysokość lotu nie powinna przekraczać 120m.
- zakazuje się latać w pobliżu skupisk ludności - jeżeli jest to co najmniej 100 osób należy zachować odległość co najmniej 150m.
- nie powinno się latać w odległości mniejszej niż 50m od ludzi, samochodów i obiektów, nad którymi nie mamy kontroli.
- operator statku powietrznego bierze pełną odpowiedzialność za wykonywany lot i spowodowane przez niego ewentualne szkody
- zabrania się latania po alkoholu i innych środkach odurzających
W norweskich przepisach występuje rozróżnienie na model statku powietrznego oraz statek powietrzny bez pilota na pokładzie. Pierwszy termin odnosi się do statku, który porusza się po niebie w celu rekreacyjnym, sportowym lub w ramach zawodów. Drugi termin natomiast oznacza statek, który lata w innym celu niż wymienione powyżej.
Ze względu na sposób sterowania statkiem rozróżnia się loty
- VLOS (Visual Line of Sight) czyli statek jest cały czas w zasięgu wzroku operatora bez użycia dodatkowego sprzętu takiego jak binokulary, kamera czy inne
- EVLOS (Extended Visual Line of Sight) oznacza że statek może się znajdować poza zasięgiem wzroku pilota, jeżeli jest on w zasięgu wzroku obserwatora
-BLOS (Beyond Visual Line of Sight) co oznacza że statek znajduje się poza zasięgiem wzroku pilota jak i obserwatora
Ze względu na uprawnienia operatora rozróżnia się loty
RO to w norweskich przepisach operator RPAS, czyli operator zdalnie sterowanego systemu latającego. Występuje podział na trzy kategorie operatorów: RO1, RO2 i RO3. Operator z wyższą kategorią może wykonywać loty w ramach kategorii niższej.
RO1 Aby wykonywać loty w ramach tej kategorii nie trzeba ubiegać się o licencję operatora. Wystarczy złożyć odpowiednią aplikację do CAA, że wykonywane loty odbywać się będą zgodnie z przepisami. Jeżeli deklaracja zostanie rozpatrzona pozytywnie, ubiegający się o nią otrzyma e-mail z informacją, że został wpisany na oficjalną listę operatorów RO1 w Norwegii. Link do aplikacji. Link do listy.
Podstawowe wymagania które muszą być spełnione aby móc latać w ramach kategorii RO1 to statek o masie mniejszej niż 2,5kg, który nie powinien się poruszać z prędkością większą niż 30m/s, a nalot musi być wykonany w dzień jako lot VLOS. Statek powietrzny musi mieć wbudowany system bezpiecznego powrotu do domu, a operator powinien przestrzegać podstawowych zasad lotu i bezpieczeństwa. Dodatkowo wymagane jest ubezpieczenie dla operatora, rejestrowanie log’ów, a dron powinien być oznaczony imieniem i nr telefonu do operatora.
RO2 Żeby móc wykonać loty w ramach tej kategorii należy uzyskać licencję od CAA. Natomiast aby uzyskać licencję, konieczne jest zdanie egzaminu organizowanego przez CAA. Co do samych lotów, to masa statku nie powinna przekraczać 25kg, a loty nie powinny być wykonywane z prędkością większą niż 40m/s. Dopuszcza się operacje VLOS i EVLOS podczas dnia, ewentualnie BLOS na specjalnych warunkach. Logi powinny być zapisywane i przechowywane, a statki oznaczone numerem identyfikacyjnym otrzymanym od CAA.
RO3 W tej kategorii również wymagana jest licencja od CAA, a co z tym związane, zdanie egzaminu państwowego. Dodatkowo w przepisach jest zaznaczone, że pilot musi posiadać wiedzę na temat tego jak należy komunikować się z organami ruchu lotniczego poprzez łączność radiową. Masa statku nie powinna przekraczać 40m/s, a prędkość lotu 40m/s. Dron powinien być napędzany silnikiem turbinowym. Dozwolone są loty powyżej 120m, jak i loty BLOS. Po uzyskaniu specjalnej zgody zezwala się na loty nad ludźmi. Operator RO3 może używać tylko statków zgłoszonych i zatwierdzonych przez CAA Norway, które są oznaczone specjalnym numerem identyfikacyjnym.
Dla wszystkich trzech kategorii wymagane jest przygotowanie instrukcji operacyjnej. W przypadku kategorii RO1 CAA może o niego zapytać podczas inspekcji. Dla kategorii RO2 i RO3 jest to podstawą do wydania licencji. W instrukcji tej powinna być opisana struktura przedsięwzięcia, opis rodzajów operacje jakie będą wchodziły w skład przedsięwzięcia, opis procedur konserwacji statku, skrótowy opis statków wykorzystywanych do nalotów. Dla RO2 i RO3 dodatkowo ocena ryzyka, specyfikacje kwalifikacji personelu, program naprawy statku.
Dodatkowo wewnątrz każdej kategorii oprócz pilota wyróżnia się osoby: accountable manager, który bierze odpowiedzialność za przedsięwzięcie, operations manager, który powinien zapewnić wykonywanie operacji zgodnie z instrukcją operacyjną, technical manager, który odpowiada za sprawność statku oraz quality manager odpowiadający za utrzymanie jakości przedsięwzięcia. Jedna osoba może pełnić funkcję kilku.
Egzamin
Licencja operatora RO2 i RO3 jest płatna. Jest to jednorazowa opłata podczas aplikowania o licencję oraz później opłata roczna. Egzamin również jest płatny (1010nok). Podejść do niego może każdy z ważnym ID i D-numerem. Jest to elektroniczny egzamin teoretyczny składający się z 40 pytań wyboru. W każdym pytaniu są cztery odpowiedzi i tylko jedna jest poprawna. Egzamin trwa 80min. Aby zdać, należy uzyskać 75% poprawnych odpowiedzi. Egzamin jest dostępny zarówno po norwesku jak i angielsku. Taki elektroniczny test można wykonać w biurach Norwegian Public Roads Administration. Wynik otrzymuje się od razu po skończeniu testu. Na stronie CAA dostępny jest internetowy kurs przygotowujący do zdania egzaminu na RO2 i RO3.
W przypadku wykonywania lotów dronem o masie mniejszej niż 250gram, dozwolone są loty VLOS, EVLOS oraz BLOS ale tylko do wysokości 50m.
Złamanie przepisów może spowodować nałożenie na pilota kary grzywny, zawieszenie go prawach lub całkowite odebranie praw.
Licencje operatora są ważne bezterminowo.
Przepisy nie regulują lotów wewnątrz pomieszczeń.